Oliver East wandelt elk weekend langs de treinsporen tussen Blackpool en Manchester. Wat hij op die zwerftochten ziet en beleeft, legt hij vast in een dagboek, ‘Trains Are Mint’, waarbij teksten en tekeningen elkaar afwisselen en aanvulllen. Door hun gestyleerdheid en gewilde naïviteit, springen de tekeningen het eerst in het oog. Het lijkt aanvankelijk alsof East in zijn aquarellen het rurale leven in Engeland wil vastleggen en een eigen plaats geven, op het romantische af.
Wie zich echter in de notities en bedenkingen van East verdiept, ontdekt dat zijn verhaal helemaal niet romantisch is. De gezichtloze figuren uit zijn tekeningen zijn geen verheerlijkte archetypes, maar juist nihilistische nobodies. De grafitti op de muren vertellen over drugsmisbruik, binge-drinking en gratuite sex. Gebouwen die moeten getuigen van een groots verleden, hebben alleen dichtgetimmerde of ingegooide ramen, of werden vervangen door supermarkten.
East kiest resoluut voor niet voor de hand liggende onderwerpen en technieken. Hij gaat te voet waar anderen de trein nemen, hij gebruikt waterverf waar je normaal contrasterend zwart-wit verwacht, en hij weigert resoluut zijn verhaal op te leuken. In die zin is ‘Trains Are Mint’, naast een zoektocht naar een verloren Engeland, evenzeer een zoektocht naar een eigen identiteit in een dolgedraaide, geglobaliseerde en anonieme wereld. Hij schreeuwt zijn boodschap niet uit over de daken, maar noteert ze, onderhuids, in zijn tekeningen, en dat maakt ze er alleen maar urgenter op.
‘Trains Are Mint’ (verschenen bij de piepjonge Britse uitgeverij Blank Slate Books) is een uniek boek, niet alleen omdat het autobiografie en sociale kritiek op een unieke wijze combineert met prachtige, eigenzinnige illustraties, maar ook omdat het van nergens komt en meteen een statement maakt. (WL)
Oliver East
‘Trains Are Mint’, Blank Slate Books, 114 blz., ca €22. (Engelstalig)
****