Onderwijs
Strips en onderwijs vormen een boeiende en vruchtbare combinatie. Kleuters, kinderen, jongeren, ze vergaren heel wat kennis en leren allerlei competenties aan via het stripmedium. Nog altijd leren heel veel kinderen lezen via strips en vaak maakt die ervaring hen ontvankelijker voor boeken, romans, literatuur… Ook anderstaligen leren een nieuwe taal via het beeldverhaal.
Het stripmedium is als instrument voor het onderwijs complementair met andere media zoals bijvoorbeeld film, literatuur of beeldende kunst. Ze sluiten elkaar niet uit, ze vullen elkaar aan. Sommige onderwerpen kan men net gemakkelijker, beter of grondiger aan de hand van strips aanleren.
Stripgids heeft zelf al enkele tools ontwikkeld, die hier worden voorgesteld. Daarnaast vindt u een selectie van de beste initiatieven door anderen.
Stripfiches
Stripgids ontwikkelde in samenwerking met CANON Cultuurcel een pakket met stripfiches voor het onderwijs.
Het pakket focust op creatieve leerkrachten die strips willen gebruiken als didactisch medium. Stripgids biedt hiermee een tool aan die makkelijk bruikbaar is en onmiddellijk kan worden omgezet in de praktijk.
In de stripfiches worden strips benaderd vanuit een onderwijsvisie en aangevuld met de nodige kennis uit de stripwereld. Het geheel bevat in totaal 50 fiches waarvan 25 voor het basisonderwijs bestemd zijn en 25 voor het secundair onderwijs.
Telkens wordt een strip belicht met een bepaald thema. Deze thema’s variëren: geschiedenis, kunst en cultuur, maatschappelijke vorming, persoonlijke ontwikkeling, aardrijkskunde, wetenschap…
De verschillende strips worden gekoppeld aan (een) opdracht(-en) met de daarbij horende eindtermen. Er wordt ook telkens verwezen naar relevante media ter ondersteuning van de les.
Hieronder kan u de fiches gratis downloaden: informatie voor de gebruiker
stripfiches basisonderwijs
- Vanaf 5 jaar:
- Geschiedenis, Tijdlijn: UFO
- Vanaf 7 jaar:
- Geschiedenis, Inca’s: Jommeke 57: Het geheim van Macu Ancapa
- Aardrijkskunde, Noordpool: Pol op reis
- Vanaf 8 jaar:
- Cultuur, Proza: Dromen en Muizenissen
- Cultuur, Gedichten: Opa laat zijn tenen zien
- Vanaf 9 jaar:
- Aardrijkskunde, Milieu: Autobio
- Economie, handel: Lucky Luke: Prikkeldraad in de Prairie
- Cultuur, Legende: Suske en Wiske 136: De Bokkenrijders
- Cultuur, Koningshuis: Albert & Co
- Geschiedenis, Clichés: Het godvvregeten eiland
- Geschiedenis, De Noormannen: Asterix en De Noormannen
- Geschiedenis, Dictatuur: De Smurführer
- Maatschappij, Migratie: Terug op aarde 01: Plannen
- Maatschappij, Subculturen: De Kiekeboes 88: De hoed van Robin
- Maatschappij, Racisme: Robbedoes & Kwabbernoot 44: De zwarte straal
- Wetenschap, Dierenrijk: Prof. Oja-Aha 01: Augurken en kwallen
- Sport, Doping: Jump 01: Zwijgen en trappen
-
- Vanaf 10 jaar:
- Maatschappij, Mediawijsheid: Urbanus 93: Teevee Hupsakee
- Maatschappij, Zelfontplooiing: Alleen 01: Spoorloos
- Aardrijkskunde, Amerika: Parker & Badger 06: Jobtrotters in de USA
- Cultuur, Legende: Merlijn 04: Moeder Reinaert
- Cultuur, Bijgeloof: Kobijn 02: Tikkie
- Economie, Handel: Bone 02: De grote koeienrace
- Maatschappij, Hulpverlening: Miss Endicott
- Maatschappij, Ontwikkeling: Mijn Mama
- Cultuur, Koningshuis: Albert & Co
- Vanaf 10 jaar:
stripfiches secundair onderwijs
-
- Vanaf 12 jaar:
- Geschiedenis, Slavernij: Kuifje: Cokes in voorraad
- Cultuur, Filosofie: Slaapkoppen
- Cultuur, Bijgeloof: De dorpsgek van Schoonvergeten
- Cultuur, Film: Boerke in Hollywood
- Cultuur, Muziek: Blacksad 04: De hel, de stilte
- Cultuur, Muziek: Magasin General 07: Charleston
- Geschiedenis, Kolonies: De allerlaatste tijger
- Geschiedenis, WO |: Loopgravenoorlog
- Maatschappij, Vergrijzing: Krasse Knarren 01: Doodgaan kan altijd nog
- Maatschappij, Vriendschap: Abeltje
- Maatschappij, Ontwikkeling: De dagelijkse worsteling
- Maatschappij, Zelfdoding: Jaren van de olifant
- Maatschappij, Ziekte: Drie schimmen
- Maatschappij, Migratie: Over de grenzen van de tijd
- Maatschappij, Ziekte: Toen David zijn stem verloor
- Maatschappij, Invaliditeit: Michel
- Sport, Wielrennen: De helden van de Tour
- Wetenschap, Wiskunde: Logicomix
- Vanaf 12 jaar:
-
- Vanaf 13 jaar:
- Aardrijkskunde, Milieu: Het verzwolgen eiland
- Vanaf 13 jaar:
-
- Vanaf 14 jaar:
- Esthetica, Rembrandt: Rembrandt
- Geschiedenis, WO ||: Maus
- Maatschappij, Oorlog: De Chninkel
- Vanaf 14 jaar:
-
- Vanaf 15 jaar:
- Esthetica, Chagall: Chagall in Rusland
- Ontwikkeling, Seksualiteit: Zwart gat
- Vanaf 15 jaar:
-
- Vanaf 17 jaar:
- Geschiedenis, Renaissance: Bloed voor de Paus
- Vanaf 17 jaar:
Lesbrieven
Deze lesvoorbereidingen voor het gebruik van strips in het middelbaar onderwijs werden in 2009 gemaakt door Gert Meesters en Wanne Van Hemelrijck. De auteurs concentreerden zich in deze voorbereidingen op het bestuderen van een strip als cultuuruiting, de strip om strip. Voor het gebruik van strips als instrument in functie van de leerstof verwijzen we dus terug naar onze stripfiches.
Vijf voorbereidingen werden gemaakt in 2009 voor de Boekenbeurs in opdracht van Pinceel Stripverspreiding, de voorbereiding voor Weer over naar jou werd toegevoegd in oktober 2010 op vraag van Braakland/ZheBilding en Bries. Gert Meesters is professor Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit van Rijsel. Hij onderzoekt voornamelijk het Belgische en Franse stripverhaal. Sinds 2001 is hij ook stripcriticus voor het weekblad Knack Focus. Wanne Van Hemelrijck studeerde Germaanse talen en Culturele studies aan de KU Leuven. Ze gaf jarenlang Nederlands en Engels aan de tweede en derde graad ASO en TSO van het Sancta-Maria-Instituut Leuven. Sinds 2012 werkt ze als zakelijk coördinator in de theatersector.
In 2023 voegden we nog vijf nieuwe lesbrieven toe, gemaakt in opdracht van uitgeverij Oogachtend. Die kun je onderaan dit overzicht downloaden.
- Philip Paquet & Adriaan Van Aken, Over naar jou. Bries, Antwerpen, €17,5 (2de druk, soundtrack inclusief)
=> download lespakket (pdf, 21 pagina’s)
=> documentaire met reacties op de dood van Mohammed Achrak
- Judith Vanistendael, De maagd en de neger: papa en Sofie. Oog&Blik & De Harmonie, Amsterdam, €13,5
=> download lespakket (pdf, 15 pagina’s)
- Marjane Satrapi, Persepolis. Atlas, Amsterdam, €24,95 (oorspronkelijk Franstalig)
=> download lespakket (pdf, 3 pagina’s)
=> trailer film
- Daniel Clowes, Ghost World. Oog&Blik, Amsterdam, €15,95 (oorspronkelijk Engelstalig)
=> download lespakket (pdf, 7 pagina’s)
=> trailer van de film
=> making of van de film
- Maaike Hartjes, Hartjes 1. Oog&Blik, Amsterdam, €9,9.
=> download lespakket (pdf, 9 pagina’s)
- Philip Paquet, Adriaan Van Aken, Youri Van Uffelen, Weer over naar jou. Bries, Antwerpen, €17,5 (soundtrack inclusief)
=> download lespakket (pdf, 10 pagina’s)
- Maarten Vande Wiele, Zeep, Oogachtend, Leuven, €15
=> download lespakket (pdf, 8 pagina’s) - Stephan Louwes, Limbo 1 Lux in tenebris, Oogachtend, Leuven, €23
=> download lespakket (pdf, 7 pagina’s) - Mattias Ysebaert, Uitzicht met kamer, Oogachtend, Leuven, €22
=> download lespakket (pdf, 8 pagina’s) - Ben Gijsemans, Aaron, Oogachtend, Leuven, €32
=> download lespakket (pdf, 8 pagina’s) - Als introductie kan je ook Gino Bombekes tekst over vragen stellen bij teksten gebruiken.
Leer meer
Stripgids ontdekte het gebruik van strips als instrument in de klas niet. Verschillende organisaties en auteurs gingen hier al eerder mee aan het werk of doen dit ook vandaag nog.
Op deze pagina lijsten we enkele suggesties op om de mogelijkheden van strips in een educatieve context verder te exploreren.
- ‘Laat ze strips lezen! Informatie en suggesties voor school, thuis en bibliotheek‘ door Jan Cumps en Kurt Morissens. Met dit boek willen de auteurs aan leerkrachten en docenten tonen dat er meer in strips zit. De auteurs zijn allebei Vlaamse strip- en onderwijskenners.
- Ook het Belgisch Stripmuseum heeft een educatieve dienst.
- Diverse bibliotheken hebben stripkoffers voor het onderwijs. Het kan best dat we er enkele vergeten. Geef ons gerust een seintje om er een toe te voegen. Dit zijn de stripkoffers waar we weet van hebben:
- De vzw Strips en kennis is speciaal opgericht om het gebruik van strips aan te moedigen en te onderzoeken.
-
- Stichting Beeldverhaal Nederland is de tegenhanger van Stripgids in Nederland en heeft een heel programma rond strips en onderwijs.