In de jaren na de Tweede Wereldoorlog ontvlucht de vader van Xuan “Belle” Yang Mantsoerije, waar zijn familie leefde, om na veel omzervingen en ontberingen in Taiwan een nieuw leven te beginnen, en uiteindelijk naar de Verenigde Staten te reizen. Veertig jaar later maakt zijn dochter, op de vlucht voor een stalker, de reis in omgekeerde richting. Zij vindt echter niet de verlichting waar zij naar op zoek was, en duikt onder in haar ouderlijk huis.
Daar groeien vader en dochter dichter naar elkaar toe door de verhalen die hij vertelt over zijn jeugd in China, de moeilijke sociale verhoudingen en de grote omwentelingen die de Japanse overheersing, en daarna de Chinese revolutie met zich meebrachten tot in de kleinste details van het dagelijkse leven. Xuan’s vader tekent een pijnlijk confronterend beeld van een rijke familie die, door een combinatie van spiritualiteit en desinteresse, haar greep op de wereld verliest, om tenslotte in de anonieme massa van het communisme onder te gaan.
In ‘Forget Sorrow’ (de Engelse vertaling van haar Chinese naam), legt Belle Yang tegelijk die verhalen vast, en de persoonlijke groei die ze daardoor meemaakt in haar vrees voor haar stalker. Alleen door de geschiedenis van haar vader en haar familie te kennen, kan zij haar eigen geschiedenis plaatsen, en opnieuw meester worden van haar leven. Precies daar lijkt dit boek op Spiegelman’s ‘Maus’: niet zozeer omdat het over een kroniek van een schokkende episode in de geschiedenis gaat, maar precies omdat het ook de persoonlijke groei van de auteur verpersoonlijkt.
Belle Yang’s tekeningen streven geen realisme na. Zij schetst haar pagina’s met een spontane naïviteit, die tegelijk een strenge controle van het penseel vergt. Haar personages zijn herkenbaar aan kleine details, waar verder volstrekt inwisselbaar. Het maakt het lezen van het boek in het begin nogal verwarrend, maar draagt snel bij tot de algemene spiritualiteit die uit het verhaal opklinkt.
‘Forget Sorrow’ is een lyrische confrontatie met de mensen achter de anonieme geschiedenis, de vergelijking met Maus meer dan waard. (WL)
‘Forget Sorrow’,
Belle Yang
Norton, 250 blz., ca €15. (Engelstalig)
****
