In 1943 werd de latere Manga-legende Shigeru Mizuki (geboren in 1922) onder de wapens geroepen in het toenmalige keizerlijke leger van Japan. Tijdens zijn legerdienst overwon hij malaria, verloor hij één van zijn armen en moest hij bij de verdediging van het eiland Rabaul (nu Papoea Nieuw-Guinea) deelnemen aan een van de beruchte zelfmoordaanvallen, waarbij een “eervolle dood” belangrijker was dan strategische winst.
In zijn album, ‘Onward Towards Our Noble Deaths’ (oorspronkelijk verschenen in 1972 en bekroond op het festival van Angoulême), doet Mizuki verslag van het dagelijkse leven van een dienstplichtige aan het front, waar hij “nog minder waard werd geacht dan een paard”. Soldaten werden dagelijks geslagen, vochten tegen ondervoeding en ziektes en werden door hun meerderen als slaven behandeld. En op de koop toe werd hen opgedragen “te zwijgen en te sterven”.
Mizuki doet zijn verhaal zonder romantisering. In zijn oorlog zijn er geen helden, alleen slachtoffers en schurken. Dat schrijnende effect wordt nog versterkt door de tegenstelling in de tekenstijl. De omgeving van het eiland en het front tekent hij in een zeer realistische stijl, waarbij elk detail haarfijn wordt weergegeven. Voor de personages hanteert hij daarentegen een cartooneske stijl, die dicht aanleunt bij de lijn die hij in zijn succesvolle manga-reeksen gebruikte.
Hierdoor worden Mizuki’s soldaten symbolen voor de algemene waanzin van de oorlog, en zijn boek een anti-oorlogsroman die de vergelijking met ‘Slaughterhouse Five’ van Kurt Vonnegut of ‘Im Westen Nichts Neues’ van Erich Maria Remarque ruimschoots kan doorstaan. Een must voor wie denkt dat manga alleen over robots of Pokemon hoort te gaan. (WL)
Shigeru Mizuki
‘Onward Towards Our Noble Deaths’,
Drawn & Quarterly, 368 blz., ca. €25. (Engelstalig)
*****
