We kennen Fagin de jood uiteraard van het boek en de film ‘Oliver Twist’: de sluwe, gluiperige leider van een bende jonge diefjes die Londen onveilig maken. Hij is ongetwijfeld een van de meest kleurrijke figuren die onder de pen van Charles Dickens vandaan zijn gekropen, en dat wil wat zeggen. Maar Will Eisner (1917-2005) vond dat Fagin, en bij uitbreiding de joden in het algemeen, bij de voorstelling van deze figuur onrecht was aangedaan. Om dat goed te maken kon hij uiteraard maar een ding doen: de man zijn eigen verhaal laten vertellen. Fagin vertelt zijn leven aan Dickens zelf, in een lange flashback, en wel op het ogenblik dat hij in een cel ligt te wachten om te worden opgehangen.
Het cliché ‘meesterlijk’ moet toch nog maar eens dienen om de vertel- en tekenstijl van Eisner (zelf van joodse komaf) te typeren. Elke pagina, elke strook, elk plaatje oogt dynamisch. Als geen ander weet hij beweging in beeld te brengen. Als Bill Sikes op pagina 95 met de ene hand Nancy bij de strot grijpt en met de andere Fagin een oplawaai verkoopt, dan beweegt er wat. Eisners grafiek heeft de spontaneïteit van een schets, maar evengoed het detail van een doorgewerkte tekening. De dynamiek komt ook van de variatie die in de bladverdeling zit: hij mengt klassieke stroken met paginagrote tekeningen, kadertjes met losse, aflopende plaatjes, groot met klein, en dat alles zonder dat het warboel wordt. Ik houd veel van Will. (IV)
Will Eisner
‘Fagin de Jood’, Atlas, 118 blz., €18,95.
****
