Jan Smet (Turnhout,°1945) is na een lange ziekteperiode overleden. Dat maakte zijn familie vandaag bekend. Smets belang voor de stripsector in Vlaanderen kan niet overschat worden.
In de jaren 1970 was er weinig degelijke informatie over strips in de Vlaamse media te vinden. Stripgids wou daaraan verhelpen. Dat blad werd uit door één koppige striplezer en -onderzoeker uit de grond gestampt in 1974: Jan Smet.
Smet werkte destijds in het stadsarchief van Turnhout en had een onverzadigbare honger naar strips en literatuur over strips uit binnen- én buitenland. Hij merkte de groei en bloei op van stripmagazines in Frankrijk; tijdschriften die het medium au sérieux namen. Dat wou hij ook in Vlaanderen doen: adelbrieven schrijven voor een genre dat al decennialang werd gezien als enerzijds enkel en alleen voor kinderen, en anderzijds ook als leesbedervend (en heel soms zelfs subversief) materiaal. Smet wou daar verandering in brengen, en een tijdschrift leek voor hem het beste medium. In 1974 zag Stripgids het licht.
Duvel-doet-al
Smet deed aanvankelijk alles zelf: artikels schrijven, de distributie, promotie en administratie en alle andere praktische en inhoudelijke zaken. Hij merkte op dat met name het Vlaamse stripverhaal, ondanks sporadische bijdragen over Willy Vandersteen, Marc Sleen, Jef Nys en Pom, grotendeels in de media werd onderbelicht. In Nederland was er Stripschrift, dat ruim aandacht had voor auteurs van eigen bodem. In Frankrijk en de VS en het Verenigd Koninkrijk waren er talloze serieuze (en minder serieuze) bladen. Het Vlaamse stripverhaal bleek grotendeels terra incognita, en dus trok Smet de wijde Vlaamse wereld in. Een beetje tegen zijn (zeer bescheiden en enigszins verlegen) natuur in ging hij talloze stripauteurs interviewen. Zo groeide Stripgids uit tot een belangrijke bron van informatie over het stripverhaal in Vlaanderen en ver daarbuiten.
Bronzen Adhemar
Het was ook Jan Smets verdienste om met de Stripgidsprijs, later de Bronzen Adhemar te starten, de belangrijkste onderscheiding op het vlak van het beeldverhaal in Vlaanderen. Die prijs, tussen 2003 en 2017 gekoppeld aan de Vlaamse Cultuurprijs voor de Strip, wordt sinds 1977 om de twee jaar uitgereikt. Lange tijd gebeurde dat tijdens het festival van Turnhout (de eerste drie edities jaarlijks, vanaf 1979 tweejaarlijks) en draagt de naam van een personage uit de reeks ‘Nero’ van Marc Sleen. De prijs groeide uit het magazine en op zijn beurt groeide de ceremoniële prijsuitreiking uit tot het Turnhoutse stripfestival.
