De ongrijpbare Bruno De Clercq, een beruchte Oost-Vlaamse sluikstoker aan het begin van de 20ste eeuw, vormt het vertrekpunt voor de gloednieuwe graphic novel van de succesvolle Genkse stripauteur Michaël Olbrechts en de bijbehorende tentoonstelling in het Jenevermuseum in Hasselt. Het Jenevermuseum sluit zo aan bij een internationale museumtrend om content via strips te ontsluiten.”
Op basis van archiefmateriaal heeft de auteur Michaël Olbrechts een tot de verbeelding sprekend stukje jenevergeschiedenis op een creatieve manier gereconstrueerd. In de graphic novel Stoker brengt hij het verhaal van Bruno De Clercq, een onverbeterlijke zwartstoker uit Oost-Vlaanderen. Michaël vertrok vanuit de politieverslagen en krantenartikelen van deze zaak en dook helemaal onder in het duistere wereldje van de illegale jeneverproductie die in België einder 19de eeuw een hoge vlucht nam, onder meer door de torenhoge accijnzen op alcohol. “Het is geen puur chronologisch verhaal geworden, maar een verhaal waarmee ik voornamelijk volwassen lezers wil raken met echte personages met diepgang.”, aldus auteur Michaël Olbrechts. Hij is hiermee niet aan zijn proefstuk toe. Van zijn hand verschenen al vier graphic novels: De allerlaatste tijger (2014), bekroond met de Silvester stripdebuutprijs in Nederland, Vierenveertig na Ronny (2016) en Het Reigersnest (2019). Zijn graphic novel Galapagos (2023) stond als eerste strip ooit op de longlist voor de prestigieuze Boon Literatuurprijs.
“Het is geen puur chronologisch verhaal geworden, maar een verhaal waarmee ik voornamelijk volwassen lezers wil raken met echte personages met diepgang”
STOKER: HET VERHAAL
1910-1911. Her en der in België vallen speurders van Douane en Accijnzen binnen in afgelegen, verlaten panden en stallingen om sluikstokers bij de kraag te vatten. Zo ook in de Oost-Vlaamse steden Gent en Eeklo, waar de ongrijpbare Bruno De Clercq op de hielen gezeten wordt en er tot twee keer toe met de schrik vanaf komt. Een waarschuwing voor hem om uit het straatbeeld te verdwijnen! Tien jaar later vieren Maurice en Mira hun bruiloft in het bijzijn van vrienden en familie. Het gespreksonderwerp is de komst van de beruchte Bruno De Clercq, vader van de bruidegom. Zal Bruno mee aanschuiven aan de feesttafel of blijft hij veilig onder de radar?
TENTOONSTELLING
In de gelijknamige tentoonstelling licht Michaël toe wat zijn inspiratiebronnen waren voor het verhaal en hoe hij de strip realiseerde, van schets tot graphic novel. Verder belicht de expo de historische context van deze grensoverschrijdende clandestiene praktijken. Het illegaal stoken van alcohol en het smokkelen ervan zijn heel lang lucratieve bezigheden voor Belgen en Nederlanders geweest. Maar wie waren deze sluikstokers en smokkelaars? Wat waren hun motieven en hoe gingen zij te werk? Dankzij illustraties, exclusief door Michaël voor deze expo getekend, komt een kleurrijke én spraakmakende episode uit de Belgisch-Nederlandse geschiedenis tot leven.
OVER MICHAËL OLBRECHTS
Michaël Olbrechts (Genk, 1987) tekent al van kleins af aan. Na zijn studies geschiedenis in Leuven trekt hij dan ook naar Sint-Lukas in Brussel met een duidelijk doel voor ogen: het maken van strips. Het laatste jaar wijdt hij zich voor zijn afstudeerproject volledig aan het schrijven en illustreren van een graphic novel over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Kort na zijn afstuderen verschijnt deze als De allerlaatste tijger (2014) bij de Leuvense uitgeverij Oogachtend. Olbrechts’ debuut wint de Silvester stripdebuutprijs in Nederland en dit stimuleert hem enorm.
EEN INTERNATIONALE STRIPMUSEUMTREND
“Een graphic novel is een ideaal medium om complexe en tegelijk aantrekkelijke verhalen te vertellen en daarbij in te zoomen op immateriële en roerende erfgoedcollecties.”, aldus Davy Jacobs van het Jenevermuseum. “We hebben al een bescheiden striptraditie in dit museum. De eerste initiatieven op dat vlak waren in de jaren 1980, met twee albums van de reeks ‘Robert en Bertrand’ van Willy Vandersteen. Later, in 2003, volgde een expo over alcohol in de familiestrip. Het Jenevermuseum wil de draad nu terug oppikken en sluit daarmee aan bij een internationale trend. Het museum leverde bovendien een uitgebreid historisch dossier dat mee opgenomen is in de graphic novel.” In het buitenland is er al een intensere en langere traditie die het klassieke, puur educatieve karakter van ‘museumstrips’ ver overstijgt, zoals in Italië, dat de kroon spant met het ambitieuze Fumetti nei Musei (letterlijk: strips in musea) waar reeds 51 musea een strip uitbrachten. Andere illustere voorbeelden zijn het Louvre, het Musée d’Orsay, het Rijksmuseum, het Museum voor Cycladische Kunst (Athene), het Jüdisches Museum (Berlijn), het Musée de l’Homme (Parijs), het Prado, het Thyssen-Bornemisza en het Museu Bordalo Pinheiro (Lissabon). Hopelijk volgen nog veel andere Belgische musea dit voorbeeld.
ACTIVITEITEN
Naast de expo en de graphic novel is er ook een stevig randprogramma uitgewerkt.
DUIK SAMEN MET MICHAËL IN DE WONDERLIJKE WERELD VAN STOKER!
Rondleiding / signeersessie
Op volgende momenten verwelkomen tekenaar Michaël Olbrechts en museumdirecteur Davy Jacobs jou in de expo. Michaël vertelt honderduit over zijn aanpak en zijn inspiratiebronnen. Davy wijdt jullie graag in in de clandestiene wereld van het sluikstoken.
Zondag 15 december 2024 van 14u tot 16u
toegang: 7 euro (incl. borrel)
Zondag 5 januari 2025 van 14u tot 16u
toegang: 7 euro (incl. borrel)
STOKER VOOR MIDDELBARE SCHOLEN
Een educatief pakket van de Bibliotheek Hasselt Limburg
Bij de lancering van Stoker wordt een boeiend educatief programma aangeboden door Bibliotheek Hasselt Limburg. Dit programma omvat een workshop Digital Storytelling, waarin leerlingen hun eigen digitale filmtrailer creëren. Daarnaast is er een uitgebreide lesfiche beschikbaar op KlasCement, met diverse lessuggesties om Stoker in de klas te integreren en het leesplezier te vergroten. Doelgroep workshop middelbaar onderwijs. Doelgroep lesfiche: 2de en 3de graad middelbaar onderwijs.
LEEN EENS EEN ‘JENEVERTENTOONSTELLING’ UIT!
Wil je als vereniging, bibliotheek of andere organisatie een handig op te bouwen expo uitlenen? Dan kan dat! Vanaf 1 februari 2025 heb je keuze uit twee expo’s:
Sluikstoker. Over alcoholsmokkel en sluikstoken in de Lage Landen
(mét exclusieve illustraties van Michaël Olbrechts).
Jeneverstoker, een vak apart!
Over de opleidingen tot stoker vroeger en nu.
PRAKTISCH
Stoker werd uitgegeven door uitgeverij Daedalus en is verkrijgbaar in het Jenevermuseum en bij jouw plaatselijke stripspeciaalzaak, vanaf 18 oktober.
De tentoonstelling loopt van 28 september 2024 tot en met 5 januari 2025.
Alle info via www.jenevermuseum.be.
Abonnees van Stripgids krijgen gratis toegang tot de expo!
